KKTC: Cennet mi, Stres Yuvası mı?

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

KKTC: Cennet mi, Stres Yuvası mı?

” KKTC’de insanlar artık tükenmişlik sendromu ile mücadele ediyor” 

Psikolojik  Danışman ve Mindfulness Academy  kurucusu Selda Dilmaç , KKTC yaşamak  ile ilgili kaleme aldığı yazısında  çarpıcı tespitler de bulundu.

Psikolojik  Danışman ve Mindfulness Academy  kurucusu Selda Dilmaç , Masmavi denizi, sıcak insanları ve Akdeniz’in huzurlu atmosferi… Dışarıdan bakıldığında KKTC, yaşamak için ideal bir yer gibi görünebilir. Ancak gerçek tablo çok farklı. Geçen yılın son araştırmalarına göre, Kuzey Kıbrıs, %65 oranla dünyanın en stresli ülkesi olarak belirlendi. Peki, bu küçük ada ülkesinde stresin bu denli yüksek olmasının nedenleri neler?

Dilmaç, Dünya genelinde insanların duygu durumlarını ölçen Gallup Global Emotions Raporu, 2024 yılına ilişkin sonuçlarını yayımladı. Bu rapora göre Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, %65 oranla dünyanın en stresli ülkesi seçilerek 1’inci sırada yerini aldı. Bir ruh sağlığı çalışanı olarak, bunun insan üzerindeki etkilerini çok net gözlemleyebiliyorum. Gündelik hayatın koşuşturması, gelecek kaygısı, ekonomik sıkıntılar ve belirsizlikler, insanların üzerindeki yükü her geçen gün daha da artırıyor.

Bu yazıda, KKTC’de stresin neden bu kadar yaygın olduğunu ve bununla nasıl başa çıkabileceğimizi konuşacağız. Çünkü stres, sadece ruh halimizi değil, tüm yaşam kalitemizi etkileyen büyük bir mesele.

• Stresin Kökü: Belirsizlik

Belirsizlik insan psikolojisinde en büyük stres kaynaklarından biri. Özellikle ekonomik ve politik belirsizlikler insanların geleceğe dair kaygılarını artırıyor. Gelecek planı yapamamak, sürekli değişen koşullara uyum sağlamak zorunda olmak, insanların zihinsel yükünü ciddi şekilde artırıyor.

Belirsizliğin uzun vadede psikolojik etkileri de büyük olabilir. Sürekli stres altında yaşamak, anksiyete ve depresyon gibi ruh sağlığı sorunlarını tetikleyebilir. KKTC gibi ekonomik ve politik anlamda belirsizliğin yoğun olduğu bir ülkede, bireylerin stresle başa çıkma yöntemlerini geliştirmesi çok önemli. Mindfulness gibi farkındalık pratikleri, stresle başa çıkmada etkili olabilir ama sistemsel çözümler olmadan bireysel çabalar da sınırlı kalabiliyor.

Biliyoruz ki beynimiz, belirsizliği sevmez. Geleceği öngöremediğimizde, kaygı devreye girer. KKTC’de yaşayan birçok insan için en büyük stres kaynağı da tam olarak bu: Ne olacağını bilememek.

Ekonomi belirsiz: Bugün aldığımız ekmeğin yarın kaç lira olacağını tahmin edemiyoruz.

Gelecek belirsiz: Çözüm süreci yıllardır bir kısır döngü içinde ve bu da uzun vadeli plan yapmayı zorlaştırıyor.

Kariyer belirsiz: Özellikle gençler için iş olanakları sınırlı. Birçok kişi, mecburen yurt dışına göç etmeyi düşünüyor.

Bu kadar belirsizliğin içinde beynimiz sürekli “savaş ya da kaç” modunda kalıyor. Ve bu, hem psikolojik hem de fizyolojik olarak tükenmişlik yaratıyor.

2. Kimlik Bunalımı: Biz Kimiz, Nereye Aitiz?

KKTC’de stresin önemli kaynaklarından biri de hiç kuşkusuz kimlik bunalımı. Uzun yıllardır süregelen belirsizlik, toplumda bir aidiyet sorunu yaratmış durumda. Ne tam anlamıyla bağımsız bir devlet olarak kabul ediliyoruz, ne de bir yere ait hissediyoruz. Bu durum, bireysel düzeyde de kimlik çatışmasına neden oluyor. Özellikle gençler, “Biz kimiz? Geleceğimiz nerede?” sorularını sıkça soruyor. Kendini bir yere ait hissedememek, gelecek kaygısını daha da artırıyor ve zihinsel zorlanmayı arttırıyor. Arafta kalmışlık hissi, hem bireylerin ruh sağlığını hem de toplumsal psikolojiyi derinden etkiliyor.

3. Stresin Günlük Hayattaki Yansımaları

Ekonomik Kaygılar: “Ay Sonu Nasıl Gelecek?”

Stresin en büyük tetikleyicilerinden biri ekonomik sıkıntılar. Kiralar almış başını gitmiş, market fiyatları her geçen gün artıyor. İnsanlar geçim derdiyle mücadele ederken, kendilerine vakit ayıramıyorlar.

Ekonomik sıkıntı, sadece cüzdanı değil, ruh sağlığını da etkiliyor. Sürekli bir gelecek kaygısıyla yaşamak, anksiyete ve depresyon riskini artırıyor.

Trafik Kaosu: Günlük Hayatın Sessiz Stres Kaynağı

Trafikte geçirilen uzun süreler, sağlıksız yol yapıları, sürekli yaşanan kazalar… Zihin, zaten binbir türlü dertle meşgulken, bir de yol stresi eklenince sinirler iyice geriliyor.

Özellikle sabah işe ya da okula giderken yaşanan bu stres, günün geri kalanına da yansıyor. Beden gevşeyemediğinde, zihin de rahatlayamıyor.

 Sosyal Yalnızlık: “Eğlenmek Bile Lüks Oldu”

İnsan zihni, sosyalleşmeye programlıdır. Ancak KKTC’de sosyal aktiviteler sınırlı, etkinlik alanları yetersiz, insanların sosyalleşme fırsatları kısıtlı.

Sonuç? İçine kapanan, yalnız hisseden, stresini sağlıklı bir şekilde atamayan bir toplum. Ve bu durum, depresyon oranlarını da yükseltiyor.

4. Peki, Stresi Azaltmak İçin Ne Yapabiliriz?

Stres yönetimi sadece bireysel bir mesele değil, aynı zamanda toplumsal bir konu. Hem bireysel hem de sistemsel çözümler üretmeden, stresle başa çıkmak mümkün değil.

 Bireysel Olarak Neler Yapabiliriz?

✅ Mindfulness (Bilinçli Farkındalık):

Yargısız bir şekilde odağımızı şimdiki ana vermek. Geçmişin pişmanlığı ve geleceğin kaygısı yerine, şu anın içinde kalabilmek. Bu, stresin beden ve zihin üzerindeki etkilerini azaltmaya yardımcı olur.

✅ Nefesimizi fark etmek:

Stres anında “nefesinize dönmek”, sinir sistemini yatıştırır. Buradayım,  mümkün olduğunca güvendeyim ve sağlıklıyım, şu anı deneyimliyorum. Kendimize bunları hatırlatmak ve telkinler vermek bile rahatlatıcıdır.

✅ Doğaya ile temas etmek, hareket halinde olmak:

İnsanoğlu doğanın ayrılmaz bir parçasıdır ve doğa her zaman iyileştiren taraftır. Ve son derece güçlü bir zihin sakinleştiricisidir. Günlük mindful  yürüyüşler bile stresin etkilerini büyük ölçüde bizden uzaklaştırabilir.

✅ Sosyal medya detoksu:

Kendin için kararlar almak, kendine zaman ayırmak, sosyal medya ve haberlerden biraz uzaklaşmak da stresten arınmana katkı sağlayacaktır.

✅ Aromaterapi: Çiçek yağları ve hoş kokulu mumlarda stresi azaltmada ve uyku bozukluklarını gidermede faydalı olacaktır.

Toplumsal Olarak Neler Yapılabilir?

 Ekonomik refahın artırılması: İnsanlar temel ihtiyaçlarını karşılama kaygısı içinde olmadan yaşayabilmeli.

Trafik ve altyapı düzenlemeleri: Günlük hayatı kolaylaştıran reformlar, insanların stres seviyesini düşürebilir.

Sosyal etkinlikler ve kültürel alanlar: İnsanların bir araya gelip nefes alabileceği alanların artırılması şart.

Ruh sağlığı destek programları: Daha fazla psikolojik destek merkezi, stres yönetimi eğitimleri, mindfulness atölyeleri toplumsal huzura katkı sağlar.

Son olarak

Stres, sadece bireysel bir mesele değil, bir ülkenin yönetiminden, ekonomisinden, sosyal yapısından beslenen büyük bir sorun. KKTC’de insanlar artık tükenmişlik sendromu ile mücadele ediyor. Ancak unutmayalım: Stresi yönetmek, mümkün. Küçük değişiklikler büyük dönüşümlere yol açar. Önce kendimize iyi bakarak, sonra çevremizde farkındalık yaratarak, daha sağlıklı bir toplum oluşturabiliriz.