Avrupa Birliği’ndeki en yüksek hane harcamalarından biri olan gıda fiyatları, üye devletler arasında farklılık gösteriyor. Euronews’tan Servet Yanatma’nın haberine göre, ortalama bir gıda sepetinin maliyeti İsviçre’de 161,1 euro iken Kuzey Makedonya’da 73 euroya denk geliyor.
Eurostat, Kuzey Makedonya’nın 2024 yılında 36 Avrupa ülkesi arasında gıda açısından en ucuz ülke olduğunu belirledi. Standart bir gıda sepetinin maliyeti 73 euro olarak kaydedildi. Bu maliyet, Makedonya’nın Avrupa Birliği (AB) ortalamasına göre yüzde 27 daha ucuz olduğu anlamına geliyor.
İsviçre en pahalısı
Gıda fiyatları AB ortalamasının yüzde 61,1 üzerinde olan İsviçre en pahalı ülke olarak açıklanırken aynı sepetin fiyatı 161,1 euro olarak duyuruldu. AB’de gıda fiyatı düzeyi en düşük olan ülke 74,6 euroyla Romanya oldu. En yüksek gıda fiyatı düzeyi 125,7 euro olarak ölçüldü. Bu ölçünün Lüksemburg’da olduğu belirlendi. AB ortalamasıyla karşılaştırıldığında Romanya yüzde 25,4 daha ucuz; Lüksemburg ise yüzde 25,7 daha pahalı.
Zirvede İsviçre’nin ardından diğer iki Avrupa Serbest Ticaret Birliği ülkesi de ilk üçü tamamladı. İzlanda’da gıda sepetinin maliyeti 146,3 euro olurken Norveç’te 130,6 euro oldu. Danimarka (119,3 euro), İrlanda (111,9 euro), Fransa (111,5 euro), Avusturya (110,9 euro) ve Malta’da (110,9 euro) gıda fiyatlarının AB ortalamasının en az yüzde 10 üzerinde olduğu açıklandı.
Türkiye’de maliyet 75 euro
Güneydoğu Avrupa ve Batı Balkanlar, en düşük gıda fiyatlarını ortaya koydu. Kuzey Makedonya ve Romanya’nın yanı sıra Türkiye 75,7 euro; Bosna Hersek 82,5 euro; Karadağ 82,6 euro ve Bulgaristan 87,1 euroyla AB ortalamasının altında bulundu. Sırbistan’da gıda sepetinin maliyeti 95,7 euro olarak kaydedildi. Arnavutluk’ta da 98,7 euro olarak belirlenen maliyet ülkenin AB’den daha ucuz olduğunu bildirdi. AB’nin “Dört Büyükleri” olarak anılan İtalya, Almanya, İspanya’da maliyetler sırayla 104 euro; 102,9 euro; 94,6 euro olarak işaretlendi.
Gelir ve ücret farklılıkları gıda ürünlerine yansıyor
Tuscia Üniversitesi’nden Doçent Dr. Ilaria Benedetti, üretim maliyetleri, tedarik zinciri entegrasyonu ve küresel şoklara maruz kalma gibi yapısal faktörlerin farklılıklarda önemli bir rol oynadığını belirtti. Euronews’e verdiği demeçte, “Para birimlerinin genellikle daha keskin dalgalanmalara maruz kaldığı daha küçük ve oldukça açık ekonomiler, salgın ve Rusya-Ukrayna çatışması sırasında artan enerji ve tarımsal girdi maliyetlerinin daha güçlü bir geçişkenliğini yaşadı” dedi.
Trinity College Dublin’den Profesör Alan Matthews ise “En önemli neden gelir ve ücretlerdeki farklılıklar” şeklinde konuştu ve sözlerine şöyle devam etti: “Vergilendirmedeki farklılıklar, özellikle gıda ürünlerine uygulanan KDV de bazı farklılıklara neden oluyor”.
