Soruşturma, gazeteci ve yazar Ezio Gavazzeni’nin yaptığı suç duyurusunun ardından açıldı.
Gavazzeni, “çok zengin, silah meraklısı” kişilerin Sırp mevzilerinden kente ateş ederek “savunmasız sivilleri öldürmek için para ödediğini” öne sürdü. Bazı tanıklıklara göre erkek, kadın ve çocukların öldürülmesi için farklı ücretler talep edildi.
Saraybosna kuşatmasında 11 binden fazla kişi yaşamını yitirdi
Yugoslavya’nın dağılma sürecinde Saraybosna, Bosnalı Sırp güçler tarafından dört yıl boyunca kuşatma altında tutuldu. Kent, sürekli topçu ateşine ve keskin nişancı saldırılarına maruz kaldı.
Gavazzeni’nin sunduğu dosyada, Bosnalı bir askeri istihbarat görevlisinin ifadeleri de yer alıyor. Bu tanıklığa göre Bosnalı yetkililer, söz konusu “safarilerden” 1993 sonunda haberdar oldu ve durumu 1994’ün başında İtalya’nın askeri istihbarat kurumu SISMI’ye iletti.
İddiaya göre SISMI, birkaç ay sonra “bu seyahatlerin durdurulduğunu” bildirdi ve iki ila üç ay içinde akış tamamen kesildi.
Belgesel ve eski haberler soruşturmayı yeniden gündeme taşıdı
Gavazzeni’nin konuyu yeniden incelemesinde, Sloven yönetmen Miran Zupanic’in 2022 yapımı “Sarajevo Safari” belgeselinin etkili olduğu belirtiliyor. Belgeselde, ABD ve Rusya vatandaşlarının da aralarında bulunduğu yabancıların Saraybosna’ya gelerek keskin nişancı saldırılarına katıldığı iddia edilmişti.
Gazetecinin savcılığa sunduğu 17 sayfalık dosyada, Saraybosna’nın eski belediye başkanı Benjamina Karic’in bir raporunun da yer aldığı bildirildi.
İtalyanlar, 100 bin euroya kadar ödeme yaptı iddiası
İtalya’nın La Repubblica gazetesine konuşan Gavazzeni, “en az yüz kişinin” bu insan avına katıldığını ve İtalyanların bugünün parasıyla 100 bin euroya kadar ödeme yaptığını söyledi.
1992’de aşırı milliyetçi Rus yazar Eduard Limonov’un, Bosnalı Sırp lider Radovan Karadzic eşliğinde Saraybosna’ya ağır makineli tüfekle ateş açarken görüntülenmesi de yeniden gündeme geldi. Karadzic daha sonra Lahey’de soykırımdan hüküm giymişti.
İngiliz askerler: Böyle bir uygulamaya dair hiçbir iz görmedik
O dönem Saraybosna’da görev yapan İngiliz askerler ise BBC’ye yaptıkları açıklamada, “keskin nişancı turizmi” iddialarını hiçbir zaman duymadıklarını söyledi.
Askerler, bölgedeki çok sayıda kontrol noktası nedeniyle yabancı sivillerin cephe hatlarına taşınmasının “lojistik olarak neredeyse imkansız” olduğunu belirtti.
Bazı askerler iddiaları “şehir efsanesi” olarak nitelendirdi.
İtalyan savcılar, şimdi tanıkları belirleyerek olayın gerçekliğini ortaya koymaya çalışıyor.
