Bilim insanları, Güneş Sistemi’ne giren yıldızlararası cisimlerin Dünya için oluşturduğu çarpma riskine ilişkin yeni bir değerlendirme yayımladı. Çalışmaya göre yıldızlararası cisimler, Dünya’nın özellikle ekvatora yakın bölgelerine daha fazla yöneliyor ve bu bölgelerde çarpma olasılığı belirgin şekilde artıyor.
Michigan Eyalet Üniversitesinden Dr. Darryl Seligman liderliğinde hazırlanan araştırma, yıldızlararası kökenli olası çarpan cisimlerin yörüngelerini, hızlarını ve geliş yönlerini modelledi. Çalışma, henüz sayıları bilinmeyen bu cisimlerin dağılımını anlamayı hedefliyor.
Bugüne kadar yalnızca üç yıldızlararası cisim tespit edildi: 2017’de Oumuamua, 2019’da 2I/Borisov ve halen Güneş’e yakın seyreden 3I/ATLAS. Ancak bilim insanlarına göre Güneş Sistemi, 4,6 milyar yıllık tarihinde çok daha fazla yıldızlararası cisme ev sahipliği yaptı ve bazıları Dünya’ya çarpmış olabilir.
En yüksek risk Güneş’in hareket yönünden geliyor
Araştırmaya göre yıldızlararası cisimlerin Dünya’ya en çok iki yönden gelme olasılığı bulunuyor. Bunlardan ilki Güneş’in Samanyolu’ndaki hareket yönü olan “güneş zirvesi”. Bilim insanları bu durumu “Araç hareket ediyorsa en çok yağmur damlası önden çarpar” şeklinde açıklıyor.
İkinci risk bölgesi ise Samanyolu’nun yer aldığı galaktik düzlem. Bu bölgede yıldızların ve gezegen sistemlerinin yoğunluğu yüksek olduğu için yıldızlararası cisimlerin bu düzlemden gelme ihtimali daha fazla.
Yavaş hareket eden cisimler daha tehlikeli
Çalışma, yıldızlararası cisimlerin büyük bölümünün yüksek hızla hareket ettiğini ancak Dünya’ya çarpabilecek grubun beklenmedik şekilde daha yavaş olduğunu ortaya koydu. Güneş’in yerçekimi bu daha yavaş cisimleri daha kolay yakalıyor ve yörüngelerini Dünya ile kesişecek şekilde değiştirebiliyor.
Mevsimler de etki ediyor. Araştırmaya göre hızlı hareket eden yıldızlararası cisimler Dünya’ya en çok ilkbaharda çarpma potansiyeli taşıyor çünkü Dünya bu dönemde güneş zirvesine doğru ilerliyor. Ancak kış aylarında Dünya’nın konumu nedeniyle potansiyel çarpan sayısı daha fazla.
En çok etkilenecek bölge: Ekvator ve kuzey yarımküre
Modellemeye göre yıldızlararası cisimler Dünya’ya en çok ekvatora yakın bölgelerde düşüyor. Bu bölgede çarpma riski diğer enlemlere göre daha yüksek. Ayrıca kuzey yarımkürede de risk bir miktar artıyor. Araştırmacılar bu durumun Dünya’nın dönüş ve yörünge dinamikleriyle ilişkili olduğunu belirtiyor.
Çalışma sayı vermiyor ancak dağılımı anlamayı sağlıyor
Araştırmacılar, yıldızlararası cisimlerin gerçek sayısının bilinmediğini ve bu nedenle çarpma sıklığına dair bir tahminde bulunmadıklarını vurguladı. Çalışma yalnızca hangi yönlerden gelebileceklerini ve Dünya’nın hangi bölgelerinde çarpma olasılığının arttığını inceliyor.
Bilim insanları, inşa süreci devam eden Vera Rubin Gözlemevi ile yıldızlararası cisimlerin daha hassas şekilde izlenebileceğini ve bu çalışmanın, gözlemevinin yapacağı tespitlerde yol gösterici olacağını belirtiyor.
